E-Bültenimize mail adresinizi ekleyerek gündemi takip edebilirsiniz.
E-Mail
Hasta Masajı
Uzun vadeli bakımlarda hasta ailesine evde uygulayabilecekleri basit manevralar öğretilmelidir.
Ellerle vücuda basınç ve friksiyon uygulamaya masaj denir. Hafif basınç ile yapılan masajlar
yatıştırıcı, daha fazla basınç ile yapılan masajlar ise uyarıcı etki oluştururlar.
Masajın mekanik etkisi bölgedeki kan ve lenf miktarını artırmaktır. Masaj uygulanan bölgede vazodilatasyon oluşur ve bu kızarıklık ile kendini gösterir. Kapiller dilatasyon kan ile dokular arasındaki sıvı değişimini hızlandırır.
Bazı koşullarda hekim masajın hangi etkisini istediğini belirtir. Bazı kuruluşlarda bu alanda eğitim görmüş kişiler bu görevi üstlenirler. Birçok durumda buna imkân yoktur. Bu nedenle gerek hekim gerekse hemşire masajın etkisini ve başlıca masaj manevralarını bilmelidir.
Uzun vadeli bakımlarda hasta ailesine evde uygulayabilecekleri basit manevralar öğretilmelidir.
Deri lezyonu, infeksiyonu, habis tümör ve kırık olan bölgenin üzerine masaj yapılmamalıdır.
Ağrılı ekstremitelerde kan pıhtısı olasılığına karşı masaj yapmak tehlikeli olabilir. Zira masaj ile yerinden kopan pıhtı dolaşım ile hayati bir organı tıkayabilir.
Akut miyokart enfarktüsü geçiren hastada dolaşıma, dolayısıyla kalbe fazla yüklenmemek için masaj yapılmamalıdır.
Hasta Masajında İlkeler
- Masaj yapılacak bölge gevşemiş, desteklenmiş ve rahat olmalıdır.
- Oda ısısı hastayı üşütmeyecek şekilde olmalıdır.
- Hemşire yüzü masaj yapılacak bölgeye dönük ve rahat bir pozisyonda durur, ellere hastanın cildinin durumuna ve eldeki olanaklara göre pudra, kakao yağı, lanolinli vücut losyonu vb. gibi dökülür. İstenilen masaja, orta güç ve ritimle başlanır, sonra ritim ve güç artırılır. Daha sonra ise ritim ve güç yeniden azaltılır.
Bir bölge üzerine aynı hareketi üç defadan fazla uygulamayıp, diğer bölgeye geçmelidir. Hastanın işlemi nasıl tolere ettiği gözlenmelidir. İşlem sırasında konuşmamak, gevşemeyi sürdürmek yönünden uygundur.
Hasta İçin Sıklıkla Kullanılan Masaj Manevraları
Efloraj
Vücudun geniş alanlarına avuç içi ile, venöz dolaşımın kalbe dönüş yönüne doğru yapılan yumuşak, sıvazlama şeklindeki hareketlerdir. Hafif masajlara genellikle efrolajla başlanıp, efrolajla bitirilir.
Bu manevra el, ayak gibi bölgelere aşağıdan yukarıya doğru yavaş, ritmik, uzun; geriye ise, yavaş yavaş ve hafif hareketler yapılarak uygulanır.
Avuç içinin hasta derisi ile sıkıca teması gerekir. Masajın hangi güçle yapılacağı, istenen etki kas durumuna göre değişir. Sırta uygulandığında iki el birden kullanılmalıdır. Ekstremitelerde ise bir elle masaj yaparken, diğer elle eklemin altından tutmak gerekir.
Petrisaj
Kası yoğurma şeklinde yapılan harekettir. Hareket, kasın doğrultusunda, ritmik, kısa, sıkıştırıcı, bükücü ve basınç yapıcı işlemler dizisidir.
Bütün el deri ile temas etmekle birlikte, güç baş ve distal parmaklardadır. Sırta uygulandığında her iki el birlikte kullanılır.
Ekstremitelerde ise, bir elle uygulama yapılırken, diğer elle destek olunur. Amaca ve hastanın reaksiyonuna göre basınç ayarlanır. Genellikle geniş kaslara uygulanır.
Friksiyon
Omurlarda ve omuz başlarında olduğu gibi, kemik çıkıntılarının etrafına, ilk iki parmakla yapılan manevradır. Genellikle kemik çıkıntısının etrafına uygulanır.
Tapotman
Avuç içini kubbeleştirip hafifçe vurmayla uygulanan bir harekettir. Titreşim yolu ile derine etki eder. Zayıf hastalarda tercih edilmez. Sıklıkla uygulanan bir hareket değildir.
Hemsire.gen.tr Damla İnsan Kaynakları Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ne bağlı bir sitedir. Damla İnsan Kaynakları Ltd. Şti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu, 19/04/2012 tarihli 100 sayılı izin belgesiyle faaliyet göstermektedir. 4904 sayılı Türkiye İş Kanunu gereğince iş arayanlardan menfaat sağlanması ve ücret alınması yasaktır.